De DSM-5 is de in mei 2013 uitgekomen laatste versie van het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM). De DSM is internationaal het meest gebruikte classificatie-systeem voor psychiatrische aandoeningen.

Ervaringsdeskundigheid is het inzetten van eigen ervaringen om het herstelproces van anderen te ondersteunen. De term ‘ervaringsdeskundige’ kan de formele aanduiding zijn voor iemand die in die functie (en na afronding van de opleiding tot ervaringsdeskundige) werkt.

Het Good Lives Model (ontwikkeld door Tony Ward) is een holistisch model voor rehabilitatie in de forensische behandeling (van oorsprong bij zedendelicten). Het model kijkt naar onderliggende drijfveren van strafbaar gedrag.

Herstelondersteunende zorg gaat ervan uit dat de kracht om te herstellen van mensen zelf komt en dat zij deskundig zijn op het gebied van hun eigen leven. Het gaat om het verhaal van mensen, over wie ze zijn, waar ze vandaan komen, wat is gebeurd en waar ze heen willen.

Een High & Intensive Care (HIC) is een afdeling voor klinische en acute zorg in de GGz, waar volgens het HIC model wordt gewerkt. Het uitgangspunt van dit model is dat mensen niet alleen worden gelaten op het moment dat zij de meeste ondersteuning nodig hebben.

Het Kernkwadrant van Ofman (1992) is een model dat karaktereigenschappen, leerpunten en gevoeligheden van mensen inzichtelijk maakt. Het model gaat uit van kernkwaliteiten: eigenschappen die in het oog springen en onlosmakelijk met mensen verbonden zijn.

Mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) hebben problemen in het dagelijks functioneren door een laag intelligentieniveau. Dit betekent vaak dat zij informatie anders en langzamer verwerken en hebben daardoor soms moeite mee te komen in het sociale en maatschappelijke verkeer.

Motiverende gespreksvoering is gericht op gedragsverandering. De kern van de methode is dat de hulpverlener de ander benadert als gelijkwaardig en diens overwegingen voor verandering onderzoekt. De rol van de hulpverlener is de weg naar verandering optimaal te faciliteren.

Peer Open Dialogue is een succesvolle methode uit Finland om mensen met een psychose te begeleiden samen met het eigen steunsysteem (familie en vrienden). Het uitgangspunt is dat de wensen van degene die psychotisch is, onvoorwaardelijk worden gerespecteerd.

De omstandigheden van een behandeling in een gesloten omgeving zijn per definitie niet optimaal. Een gunstige invloed kan met een positief leefklimaat: een veilige omgeving waar mensen worden ondersteund en mogelijkheden zijn om te oefenen en te groeien.

Vaak zijn de ontwikkelmogelijkheden tijdens de moeilijke momenten in iemands leven groot. Daardoor kunnen we een moeilijke periode ook als positief ervaren. Dat fenomeen heet posttraumatische groei, waarmee zowel het proces als het resultaat wordt bedoeld.

Psychofarmaca zijn geneesmiddelen die ingezet worden bij de behandeling van psychiatrische aandoeningen en psychologische problemen. Deze medicijnen worden voorgeschreven door een specialist en mogen alleen verstrekt worden door een bevoegd professional.

Psychosegevoeligheid is de kwetsbaarheid, waarbij mensen gedurende hun leven psychotisch kunnen ontregelen. De aard en ernst van psychotische verschijnselen kunnen gedurende het leven sterk fluctueren.

De Roos van Leary (1957) is een communicatiemodel dat interactiepatronen tussen mensen vereenvoudigt en daardoor inzichtelijk maakt. Het gebruik van de Roos kan helpen bij het analyseren van een vastgelopen en negatief reactiepatroon, bijvoorbeeld tijdens intervisie.

Suïcidaliteit is het denken aan en bezig zijn met zelfmoord. Het zijn gedachten, fantasieën, plannen, overwegingen over de dood (hoe het zou zijn om dood te zijn) of om een einde aan het eigen leven te maken. Soms treffen mensen voorbereidingen of doen zij een poging om zelfmoord te plegen.

Terbeschikkingsstelling (tbs) met bevel tot verpleging is de meest bekende behandelmaatregel die uitsluitend een strafrechter kan opleggen, wanneer mensen niet toerekeningsvatbaar zijn en wanneer mensen een aanzienlijk gevaar voor de samenleving zijn.

Totale instituties zijn organisaties waar mensen voor langere tijd 24 uur per dag verblijven, zoals een gevangenis of psychiatrische inrichting. Het afgesloten zijn van de buitenwereld en de vaak strenge structuur met nauwelijks privacy zorgt voor verlies van rollen die noodzakelijk zijn voor autonomie en identiteit.

Triple C is een model voor begeleiding en behandeling van mensen met een (verstandelijke) beperking die daarnaast gedragsproblemen of psychische problemen hebben. Het model is gericht op het ervaren van het gewone leven, midden in de maatschappij.

Het veranderingsmodel van Prochaska en DiClemente (2002) maakt inzichtelijk via welke wegen gedragsverandering tot stand komt. Het model wordt veel gebruikt binnen de verslavings- en forensische zorg en vormt de basis van de motiverende gespreksvoering.

Verslaving is een toestand van fysieke en/of mentale afhankelijkheid van een middel of een gewoonte. Het verkrijgen en het gebruiken daarvan neemt mensen zodanig in beslag, dat het ten koste gaat van een goed dagelijks functioneren.

De Wet Bopz is per 1 januari 2020 vervallen. In plaats daarvan zijn twee nieuwe wetten in werking getreden: de Wet zorg en dwang (Wzd) en Wet verplichte ggz (Wvggz). De Wet verplichte ggz is bedoeld voor mensen met een psychische stoornis.

De Wet Bopz is per 1 januari 2020 vervallen. In plaats daarvan zijn er twee nieuwe wetten in werking getreden: de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd). De Wet zorg en dwang is bedoeld voor mensen met een verstandelijke beperking of een psychogeriatrische aandoening.

Psychedelica zijn bewustzijnsverruimende middelen, die al duizenden jaren gebruikt worden in de tradities van inheemse volken. In onze samenleving is er de laatste jaren hernieuwde interesse naar deze middelen en hun helende werking. 

Positieve gezondheid is een benadering die een betekenisvol leven centraal stelt en een brede kijk op gezondheid hanteert.