Fiscus start met handhaving Wet DBA om schijnzelfstandigheid tegen te gaan

Aanpak schijnzelfstandigheid per 1-1-2025

In 2016 werd de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) aangenomen om zekerheid te geven over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en ZZP. Op dit moment is er nog sprake van een handhavingsmoratorium en handhaaft de belastingdienst alleen ‘kwaadwillenden’. De brancheorganisaties, het ministerie van Financiën en de Belastingdienst hebben geprobeerd tot een fiscaal kader zorg te komen, maar hebben daarover geen overeenstemming bereikt. Vanaf 1 januari 2025 wordt dan ook regulier gehandhaafd op de wet DBA. De Belastingdienst start met controles in het onderwijs, de kinderopvang en de zorg, omdat zij verwachten dat in deze sectoren bovengemiddeld sprake is van schijnzelfstandigheid.

Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid betekent kort gezegd dat iemand zich presenteert als zelfstandige terwijl er volgens het arbeidsrecht sprake is van een dienstverband. Door zulke contracten aan te bieden, verstoren opdrachtgevers het gelijke speelveld en gaat de opdrachtgever (oftewel de werkgever) zijn verplichtingen uit de weg naar de Belastingdienst en de werkende toe. Wanneer sprak is van schijnzelfstandigheid kan de Belastingdienst correctieverplichtingen, naheffingen en boetes opleggen aan zowel de opdrachtgever als aan de (schijn)zelfstandige.

Wat gaat er veranderen?

Met ingang van 1 januari 2025 verandert de aanpak van de Belastingdienst op dit gebied significant:

  1. Verscherpte Controle: De Belastingdienst zal intensiever gaan controleren of zorgverleners die als zzp’er werken ook daadwerkelijk aan de criteria van zelfstandigheid voldoen. Dit betekent dat de arbeidsrelatie tussen zorgverlener en opdrachtgever nauwlettend zal worden onderzocht.
  2. Handhaving en Sancties: Wanneer bij controles blijkt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, kunnen zowel de opdrachtgever als de zorgverlener worden geconfronteerd met naheffingen en boetes. De opdrachtgever kan verantwoordelijk worden gehouden voor het inhouden en afdragen van loonheffingen, net als bij een reguliere werknemer.

Over de wet DBA

De Wet DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) richt zich op het vaststellen van de aard van de arbeidsrelatie tussen een opdrachtgever en een zzp’er. De belangrijkste criteria om te bepalen of iemand echt als zelfstandige werkt of feitelijk een werknemer is, zijn als volgt:

1. Gezagsverhouding
Er is sprake van een gezagsverhouding wanneer het werk wordt uitgevoerd onder leiding en toezicht.

Waarom belangrijk?
Als de zzp’er veel vrijheid heeft om het werk naar eigen inzicht uit te voeren, wijst dit op zelfstandigheid. Maar als de opdrachtgever aangeeft hoe het werk moet worden gedaan, wijst dat op een dienstverband.

2. Persoonlijke Arbeid:
Dit criterium kijkt of de zzp’er persoonlijk verplicht is om het werk te doen of dat hij/zij iemand anders mag sturen om de klus te klaren.

Waarom belangrijk?
Als een zzp’er het werk zelf moet uitvoeren en geen vervanger mag sturen, kan dit lijken op een werknemersrelatie. Zelfstandigen moeten meestal hun werk zelf doen, maar ze kunnen vaak ook anderen inhuren om bepaalde taken uit te voeren.

3. Loondoorbetaling:
Dit gaat over de manier waarop de betaling plaatsvindt. Wordt er een vast bedrag gefactureerd, ongeacht het aantal uren of prestaties, of wordt er betaald per opdracht of prestatie?

Waarom belangrijk?
Zelfstandigen worden meestal betaald per opdracht of prestatie, niet per uur of per maand. Een vaste maandelijkse betaling kan suggereren dat er sprake is van een dienstverband.

Wat zegt de Belastingdienst?

Voor zorgverleners (verpleegkundigen) die binnen de muren van zorginstellingen werkzaam zijn (intramurale zorg verlenen) is werken buiten dienstbetrekking niet voorstelbaar, ongeacht wat partijen in een (model)overeenkomst bepalen. Zorgprofessionals die werkzaam in een klinische setting werken onder leiding en toezicht, waardoor altijd sprake is van een gezagsverhouding. Ook is niet geloofwaardig dat een zorgverlener zich vrij en willekeurig zou kunnen laten vervangen.

De Belastingdienst

“Voor zorgverleners die binnen de muren van zorginstellingen werkzaam zijn (intramurale zorg verlenen) is werken buiten dienstbetrekking niet voorstelbaar, ongeacht wat partijen in een (model)overeenkomst bepalen.”

Wat kan Astare betekenen?

Voor GGz instellingen

Astare is een uitzendbureau, dat betekent dat uitzendkrachten bij ons in loondienst zijn. Het opheffen van het handhavingsmoratorium van de Belastingdienst om schijnzelfstandigheid in de zorg tegen te gaan, is dus niet op ons of op onze opdrachtgevers van toepassing.
Voor GGz instellingen is het dus mogelijk om ook ná 1 januari 2025 flexibele zorgprofessionals in te huren zonder risico op naheffingen, correctieverplichtingen of boetes. Verder helpen we op dit moment verschillende GGz instellingen met de transitie van de inhuur van ZZP naar de inhuur van uitzendkrachten.

Meer weten hierover? Neem contact op met Erwin van Huigenbosch (06 52712179 of erwin@astare.nl)

Voor ZZP’ers

Veel zorgprofessionals hebben de afgelopen jaren hun loondienstverband opgezegd en zijn hetzelfde werk gaan doen als ZZP’er, vaak vanuit de wens om meer vrijheid en flexibiliteit te vinden. Ben je ZZP’er in de zorg en wil je ook na dit jaar vrijheid en flexibiliteit blijven ervaren? Veel (vaak grotere) GGz instellingen hebben een eigen flexpool waar je vaak direct aan de slag kan. Voor zorgprofessionals die flexibel én voor verschillende (reguliere en forensische) zorginstellingen willen werken, kan Astare een interessante werkgever zijn.

Wil je weten of de Belasting jou ziet als zelfstandige of schijnzelfstandige? De overheid publiceerde op 30 september 2024 het document: ZZP – ja of nee. Per sector lees je daarin een aantal voorbeelden met duidelijke conclusies. Je leest het document hier

Op 1 november 2024 publiceerde de Belastingdienst het document ‘Toelichting Beoordeling Arbeidsrelaties: beslis- en afwegingskader.’ Je leest het hier

Heb je vragen of interesse? Neem contact op met onze locatie in Utrecht, Tilburg of Zwolle.